Mieszaniny pirotechniczne

Mieszaniny dymotwórcze

- pył cynkowy
- tlenek cynku II (biel cynkowa)
- tlenek magnezu (magnezja)
- czterochlorek węgla (tetra)

SKŁAD PODSTAWOWY

Suche składniki mieszamy razem, dodajemy czterochlorek węgla i całość ubijamy w małej, wąskiej puszce metalowej. W górną powierzchnię wbijamy 5-6 połówek zapałek tak, aby ich łebki dotykając do siebie, znajdowały się tuż nad powierzchnią masy.

Do barwienia powstającej mgły możemy użyć:

- ultramaryny - kolor
- fiolet metylenowy - kolor fioletowy
- błękit metylowy - kolor niebieski
- zieleń malachitowa - kolor zielony
- Rodamina B - kolor czerwony

Jeżeli chcemy barwić dym to musimy dodać żądanego składnika do suchej masy, a później wymieszać z czterochlorkiem węgla.

dym szary

aluminium 25 %
lub cynk 25 %
tlenek cynku II 75 %
tetrachloroetylen ilość odp. do zrobienia pasty

Aluminium zmieszać z tlenkiem cynku (bielą cynkową) - oba są na szczęście sprzedawane jako pył - nie trzeba więc mielić. Następnie należy dodać odpowiednią ilość tetrachloroetylenu tak, aby mieszanka przyjęła postać pasty. Otrzymaną pastę można nałożyć do rury papierowej lub puszki po konserwach. Otrzymany dym ma postać szarą lub czarnoszarą. Nie wolno go wdychać, gdyż składa się on z sadzy i toksycznego chlorku cynku. Mieszanka nie jest łatwo zapalna, więc jako zapalnik można zastosować mieszankę saletry z cukrem.

UWAGA!!!
Mieszanka zawiera trujący, lotny tetrachloroetylen, który działa narkotycznie. NIE PRZECHOWYWAĆ !!!. Tetrachloroetylen rozkłada się w świetle dnia na silnie trujący fosgen. Święcę odpalać można tylko na zewnątrz i z dala od miejsc publicznych, gdyż ilość dymu jest obfita, a zarazem dym jest silnie toksyczny. Przed robieniem większych ilości trzeba sprawdzić, czy mieszanka nie ma tendencji do rozkładu pod wpływem wilgoci (zależy od metalu i rozdrobnienia składników).

dym biały

chloran potasu 40 %
chlorek amonu 45 %
wosk montanowy 12 %
kieselguhr 3 %

dym biały

chloran potasu 29 %
kwas cynamonowy 27 %
laktoza 29 %
kaolin 15 %

dym biały

chloran potasu 18 %
chlorek amonu 45 %
naftalen 18 %
węgiel 18 %

dym biały

azotan potasu 66 %
realgar 13 %
węgiel drzewny 5 %
sadza 5 %
dekstryna 11 %

dym biały

heksachloroetan 50 %
cynk 28 %
tlenek cynku II 22 %

dym biały

azotan potasu 50 %
siarka 45 %
realgar 5 %

dym biały

cynk (proszek) 33 %
siarka 66 %

dym biały

cukier 50 %
saletra 50 %

dym brązowy

azotan potasu 47 %
siarka 4 %
piasek 4 %
węglan wapnia 5 %
czteroboran sodu 10 %
smoła 30 %

dym czarny

azotan potasu 66 %
siarka 4 %
trociny 30 %

dym czarny

heksachloroetan 60 %
antracen 20 %
magnez 20 %

dym czarny

nadchloran potasu 60 %
antracen 40 %

dym czarny

nadchloran potasu 56 %
antracen 33 %
siarka 11 %

dym czarny

chloran potasu 45 %
naftalen 30 %
trójsiarczek antymonu 25 %

dym czarny

heksachloroetan 62 %
naftalen 23 %
magnez 15 %

dym czarny

heksachloroetan 62 %
antracen 23 %
magnez 15 %

dym czerwony

azotan potasu 25 %
sacharoza 25 %
czerwień anilinowa 50 %

dym czerwony

chloran potasu 25 %
mąka pszenna 15 %
rodamina B 25 %
czerwień para 35 %

dym fioletowy

chloran potasu 25 %
mąka pszenna 15 %
rodamina B 15 %
czerwień para 20 %
indygo 25 %

dym niebieski

chloran potasu 35 %
laktoza 15%
błękit ftalowy 45 %
dekstryna 5 %

dym niebieski

chloran potasu 25 %
mąka pszenna 15 %
błękit metylenowy 20 %
indygo 40 %

dym szary

heksachloroetan 45 %
tlenek cynku II 45 %
krzemek wapnia 10 %

dym szary

azotan potasu 10 %
heksachloroetan 50 %
cynk 25 %
tlenek cynku II 15 %

dym zielony

chloran potasu 25 %
mąka pszenna 15 %
błękit metylenowy 20 %
indygo 30 %
auramina 10 %

dym żółty

chloran potasu 25 %
laktoza 18 %
żółcień quinolinowa 47 %
wodorowęglan sodu 7 %
dekstryna 2 %

dym żółty

azotan potasu 25 %
siarka 15 %
realgar 60 %

dym żółty

azotan potasu 43 %
siarka 10 %
realgar 37 %
węgiel drzewny 4 %
dekstryna 6 %

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

dym żółty

nadmanganian potasu 50 %
dermatol 50 %

Składniki należy OSOBNO zmielić (tylko nadmanganian, bo dermatol jest sprzedawany dostatecznie zmielony) i zmieszać, a następnie wsypać luzem do jakiegoś pojemnika (można spalać na kartce). Mieszanka po zapaleniu pali się dość wolno wydzielając sporą ilość żółtego dymu.

UWAGA!!!
Otrzymana mieszanka jest bardzo niebezpieczna, gdyż zawiera nadmanganian potasu. Mimo to nie jest zbyt mocno wrażliwa na bodźce mechaniczne. NIE WOLNO JEJ DŁUGO PRZECHOWYWAĆ - najlepiej zużyć w dniu mieszania.

Mieszaniny fotobłyskowe

Flash powder

- nadmanganian potasu 50 % lub 34 %
- aluminium 25 % lub 33 %
- siarka 25 % lub 33 %

Składniki należy OSOBNO zmielić i wymieszać delikatnie na kartce papieru. Otrzymany proszek w zależności od sproszkowania spala się jasnym płomieniem sypiąc iskrami bądź też błyska jak proch błyskowy, a zapalony w zamkniętej z jednej strony rurce może wybuchnąć.

UWAGA!!!
Mieszanka jest BARDZO niebezpieczna, gdyż zawiera nadmanganian potasu, a ten zmieszany z paliwami tworzy mieszanki szczególnie wrażliwe na bodźce mechaniczne. POD ŻADNYM POZOREM MIESZANINY TEJ NIE WOLNO PRZECHOWYWAĆ, GDYŻ MOŻE NASTĄPIĆ SAMOZAPŁON - NAWET OD WILGOCI !!! ZUŻYĆ JAK NAJSZYBCIEJ PO ZMIESZANIU !

Czerwony płomień

- chloran potasu 20 %
- azotan strontu 60 %
- sól kuchenna 20 %

Składniki należy OSOBNO zmielić i ostrożnie zmieszać. Mieszanka pali się stosunkowo wolno świecąc pięknym karminowo-czerwonym płomieniem. Z mieszanki tej można uzyskać gwiazdki (kulki, bryły), które mogą posłużyć do wyrobu rzymskich świec, wulkanów itp.

UWAGA!!!
Otrzymana mieszanka nie jest zbyt niebezpieczna, ale ponieważ zawiera chloran potasu zmieszany z paliwem może stanowić niebezpieczeństwo. Nie przechowywać.

Niebieski płomień

- chloran potasu 40 %
- chlorek miedzi II 40 %
- siarka 20 %

Składniki należy OSOBNO zmielić i ostrożnie zmieszać. Mieszanka pali się dość szybko świecąc intensywnym niebieskim płomieniem. Z mieszanki tej można uzyskać gwiazdki (kulki, bryły), które mogą po służyć do wyrobu rzymskich świec, wulkanów itp.

UWAGA!!!
Otrzymana mieszanka jest niebezpieczna, gdyż zawiera mieszaninę chloranu potasu i siarki. NIE WOLNO ZBYT DŁUGO PRZECHOWYWAĆ. Jest wrażliwa na bodźce mechaniczne.

Zielony płomień

- chloran potasu 40 %
- weglan baru 40 %
- siarka 20 %

Składniki należy OSOBNO zmielić i ostrożnie zmieszać. Mieszanka pali się dość szybko świecąc intensywnym jasnozielonym płomieniem. Z mieszanki tej można uzyskać gwiazdki (kulki, bryły), które mogą posłużyć do wyrobu rzymskich świec, wulkanów itp.

UWAGA!!!
Otrzymana mieszanka jest niebezpieczna, gdyż zawiera mieszaninę chloranu potasu i siarki. NIE WOLNO ZBYT DŁUGO PRZECHOWYWAĆ.

PRZYKŁADY INNYCH MIESZANIN FOTOBŁYSKOWYCH:

azotan baru 10 %
nadchloran potasu 70 %
pył magnezu lub aluminium 20 %.

nadchloran potasu 40 %
pył magnezu lub aluminium 60 %.

nadtlenek baru 90 %
pył magnezu 5 %
pył aluminium 5 %

nadchloran potasu 50 %
siarka 25 %
pył magnezu lub aluminium 25 %

Niestabilna

chloran potasu 65 %
węglan wapnia 5 %
czerwony fosfor 25 %
siarka 5 %

Bardzo niestabilna.

nadmanganian potasu 50 %
cukier 25 %
pył magnezu lub aluminium 25 %

Niestabilna, zapala się po zmoczeniu.

Mieszanina iskrząca

- azotan potasu 60 %
- aluminium 25 %
- siarka 10 %
- Kwas borowy 1 % do całości

Składniki sproszkować OSOBNO i zmieszać. Podczas palenia się mieszanka sypie białymi iskrami.

UWAGA!!!
Mieszanka jest niebezpieczna, gdyż zawiera azotan + sproszkowany metal - Pod wpływem wilgoci może się zapalić. Do dłuższego przechowywania niezbędne jest dodanie kwasu borowego. Zapobiega on samozapłonowi. Rozkładowi mieszanek tego typu towarzyszy wydzielanie amoniaku, który łatwo wyczuć - w takim przypadku należy mieszankę wrzucić do garnka z wodą, aby zapobiec samozapłonowi.

Mieszaniny organiczne

Amatol 1

azotan amonu 40 %
TNT 60 %

Amatol 2

NH₄NO3 30 %
związek nitrowy (najczęściej TNT) 50 %
glin metaliczny 20 %

Odznacza się wysoką temperaturą gazów wybuchowych.

Saletrol

granulowany azotan amonu 94 %
paliwo ciekłe, np. nafta lub mazut 6 %

Do odpalenia tej mieszaniny potrzebny jest zapalnik.

Pentrolit

pentryt 50 %
trotyl 50 %

Heksolit

TNT 50 %
heksogen RDX 40 %
Al 10 %

Karbonity

nitrogliceryna
związki nitrowe organiczne ( np. TNT )

oraz substancje obniżające temperaturę płomienia i jego wielkość.

Mieszaniny oświetlające

Ognie bengalskie

- proch
- związek barwiący płomień:

Ba(NO₃)₂ - kolor zielony
Sr(NO₃)₂ - kolor karminowy
Cu(NO₃)₂ - kolor niebieski
barwnik organiczny - kolor zależy od barwnika

Jeśli chcemy ogień zabarwić na jakiś konkretny kolor to do prochu musimy dodać odpowiedniego składnika barwiącego i dobrze go wymieszać z prochem.

Środek barwiący powinien być dobrze rozdrobniony.

Mieszanina magnezowa

- saletra 60 %
- magnez 40 %
- ewntualnie barwnik

Saletrę należy w moździerzu rozdrobnić. Następnie dodać sproszkowanego magnezu i całość wymieszać np. w pojemniczku po filmie. Jeśli chcemy zabarwić płomień to do mieszaniny musimy dodać odpowiedniego barwnika. Mieszanina pali się wytwarzając oślepiający błysk.

UWAGA!!!
Mieszanka jest niebezpieczna, gdyż zawiera azotan i sproszkowany metal - Pod wpływem wilgoci może się zapalić. Do dłuższego przechowywania niezbędne jest dodanie kwasu borowego. Zapobiega on samozapłonowi.

Mieszaniny paliwo + utleniacz.

chloran potasu 67 %
siarka 33 %

Niestabilna, wrażliwy na tarcie, uderzenie.

chloran potasu 50 %
cukier 35 %
węgiel drzewny 15 %

Wolno palny, niestabilna.

chloran potasu 50 %
siarka 25 %
pył magnezu lub aluminium 25 %

Bardzo niestabilna.

chloran potasu 70 %
pył magnezu lub aluminium 30 %

Niestabilna.

azotan sodu 65 %
pył magnezu 30 %
siarka 5 %.

nadmanganian potasu 67 %
siarka 33 %

Niestabilna.

nadmanganian potasu 60 %
siarka 20 %,
pył magnezu lub aluminium 20 %

Niestabilna.

nadmanganian potasu 50 %
cukier 50 %

azotan potasu 60 %
pył żelaza lub magnezu 40 %

Wytwarza wysoką temperaturę.

nadchloran amonu 70 %
pył aluminium 30 % i dodatek pyłu żelaza

Stałe paliwo rakietowe.

nadchloran potasu 60 %
pył magnezu lub aluminium 20 %
siarka 20 %

Wrażliwa na wodę

Mieszaniny świszczące

Składniki należy OSOBNO zmielić i bardzo drobno przesiać, po czym BARDZO OSTROŻNIE ZMIESZAĆ na kartce papieru bądź w pudełku po zapałkach. Oderwać pasek z kartki A4 o szer. ok. 4-5 cm. Zwinąć go w rurkę na ołówku lub kredce i skleić taśmą. Jeden koniec rurki zakleić taśmą klejącą. Przez drugi koniec wsypać trochę mieszanki (nie ubijać) mieszanka powinna sięgać do jakichś 1/2 wysokości rurki. Na sama górę należy wsypać proch czarny i przykleić lont. Całość można zatkać kulka z papieru. Po zapaleniu, iskry z lontu nie mogą bezpośrednio paść na mieszankę, bo nie zdążysz uciec. Zamiast rurki papierowej można zastosować rurkę z plastiku, jednak trzeba pamiętać, iż w razie ewentualnego wybuchu odłamki będą bardziej niebezpieczne od papierowych. Zmiana średnicy rurki pomaga uzyskać różne częstotliwości świstu, jednak im szersza średnica rurki, tym większe niebezpieczeństwo wybuchu. Częstotliwość świstu można także zmieniać, dodając do mieszanki tlenki metali takich jak żelazo (tlenek żelaza), tytan (tlenek tytanu), miedzi (tlenek miedzi). Z tego co podają w Necie, ilość dodawanego tlenku nie powinna przekroczyć 2% (wagowo) całej mieszanki.

PRZYKŁADY MIESZANIN ŚWISZCZĄCYCH:

chloran potasu 67 %
chloran baru 5 %
kwas galusowy 28 %

chloran potasu 66 %
kwas galusowy 34 %

nadchloran potasu 73 %
kwas galusowy 24 %
czerwona guma 3 %

pikrynian potasu 50 %
azotan potasu 50 %

nadchloran potasu 70 %
salicylan sodu 30 %

nadchloran potasu 70 %
dwunitrofenolan potasu 30 %

nadchloran potasu 75 %
salicylan sodu 25 %

azotan potasu 30 %
chloran potasu 40 %
chloran sodu 10 %
salicylan sodu 10 %
olej parafinowy 8 %
tlenek żelaza 2 %

chloran potasu 72 %
chloran sodu 9 %
salicylan sodu 8 %
wazelina 9 %
tlenek żelaza 1 %

azotan potasu 20 %
chloran potasu 50 %
chloran sodu 10 %
salicylan sodu 10 %
olej parafinowy 9 %
tlenek żelaza 1 %

azotan potasu 10 %
chloran potasu 60 %
salicylan sodu 20 %
olej parafinowy 8 %
tlenek żelaza 2 %

pikrynian potasu 63 %
azotan potasu 37 %

chloran potasu 75 %
kwas galusowy 25 %

nadchloran potasu 70 %
benzoesan sodu 30 %

nadchloran potasu 70 %
benzoesan potasu 30 %

UWAGA!!!
Są to bardzo niebezpieczne mieszanki. Nieubite wybucha natychmiast po zapaleniu. Nawet jeżeli nie jest w szczelnie zamkniętym pojemniku. Zapalać koniecznie za pomocą długiego lontu, są wrażliwe na tarcie i uderzenia - może eksplodować.

Mieszaniny wybuchowe

mieszanina wybuchowa 1

Wulkany

Najlepsze efekty dają wulkany, których obudowa jest w kształcie ... krateru. Z kartonu trzeba wyciąć koło o jak największej (odpowiedniej do celów) średnicy i przeciąć wzdłuż promienia (od brzegu do środka). Powstałe przecięte koło zwinąć w stożek i zakleić mocno taśma. W wierzchołku zrobić małą dziurę i wcisnąć w nią lont. Od spodu wsypać mieszankę, a po niej wcisnąć "zaślepkę" w kształcie koła o średnicy trochę mniejszej niż średnica podstawy stożka. Wystające części krateru wcisnąć do środka i przykleić taśmą lub klejem. Część od spodu powinna być przyklejona solidnie, gdyż po zapaleniu może na tyle wzrosnąć ciśnienie, że wulkan się "rozpruje" od spodu.

Wulkan 1 (z dwuchromianu amonu)

- dwuchromian amonu 100 %

Substancje należy wsypać do papierowej rurki lub dowolnego innego pojemnika, w ostateczności nawet wysypać "luzem" na popielniczkę lub kawałku blachy. Czysty dwuchromian amonu zapala się od zapałki. Po zapaleniu, dwuchromian amonu zacznie się rozkładać. Procesowi temu towarzyszą trzaskające iskry, lekki syk oraz bardzo duże ilości zielonego "popiołu" - trójtlenku chromu, tworzącego się w wyniku rozkładu dwuchromianu amonu. Ilości te są kilkakrotnie większe od Ilości samego dwuchromianu amonu, całość więc eksperymentu najlepiej przeprowadzić na dworze lub balkonie, gdyż "popiół" ten jest podczas spalania dość intensywnie rozrzucany na boki.

UWAGA!!!
Dwuchromian amonu jest uznawany za materiał wybuchowy jak wynika to chociażby z opisu na opakowaniu, które posiadam. Nie wolno jej mieszać i przechowywać z substancjami palnymi, gdyż mieszaniny te mogą eksplodować.

Wulkan 2 (magnezowy)

- azotan potasu 50 %
- cukier 50 %
- lub Proch
- magnez (ok. 40-50 % w stos. do reszty)

Saletrę i cukier drobno zmielić. Magnez jeżeli jest w taśmie lub jako wióry trzeba zmielić, co nie jest sprawą taką łatwą. Odpowiednie do wulkanu rozdrobnienie można uzyskać mieląc przez jakiś czas wióry w młynku od kawy. Po zmieleniu magnezu na drobne opiłki, dosypać je do reszty mieszanki. Bardzo dokładnie wymieszać. Z kartonu lub tektury zwinąć rurkę o średnicy ok 1-2 cm i długości ok. 10-15 cm. Skleić ja całą taśma i zalepić (również taśmą) od dołu. Do rurki wsypać mieszankę, na samą górę nasypać prochu czarnego (ułatwi zapalenie). Na koniec przykleić lont. Po zapaleniu wulkan powinien zapalić się i jasno płonąć sypiąc na boki drobnymi, ale jaskrawymi iskrami.

UWAGA!!!
Magnez "nie lubi" wilgoci - najlepiej mieszanki nie przechowywać, bo może się zapalić.